Piše: Sead Vegara

Relativno mlad reditelj, Robert Eggers rođen 1983. godine u New Hampshireu iza sebe ima bogat portfolij produkcijskog dizajnera koji je započeo sa kratkim filmom Hansel & Gretel (Ivica i Marica) i to ne baš tako daleke 2007, a broji 16 naslova. Eggers je režirao Ivicu i Maricu, te još dva kratka filma u godinama koje su uslijedile. Nakon adaptacije bajke braće Grimm, obradit će novelu Edgara Alana Poea, The Tell-Tale Heart (Izdajničko srce, 2008), te nakon toga režirati još jedan kratki film, Brothers (Braća, 2015). Osam godina nakon kratkometražnog prvijenca, Eggers režira film The Witch (Vještica, 2015) kao svoj dugometražni igrani prvijenac, kojim će jasno odrediti svu svoju buduću filmsku poetiku.

Sjevernjak; režija: Robert Eggers; uloge: Alexander Skarsgård, Nicole Kidman, Anya Taylor-Joy, Ethan Hawke, Claes Bang; 2022.

IMDb rejting: 7.8/10

Rotten Tomatoes rejting: 89%

U kritici filma Vještica, kolegica Sanita Bajramović napisala je da je riječ o kompleksnom djelu koje se ne viđa često, te da je nabijeno višestrukom simbolikom i čistom esencijom horora. „Hrabro posegnuvši za prastarim arsenalom horor-tema, crnom magijom i vještičarenjem, Eggers kao da je briljantnim vizuelnim postupcima transponovao atmosferu neke od bajki braće Grimm,“ zaspisala je Bajramović. Četiri godine kasnije stiže (za)čudni The Lighthouse (Svjetionik, 2019) i to snimljen u crno-bijeloj fotografiji, kao potvrda prethodnog ostvarenja koje iako snimljeno u boji sa „napadnim odsustvom kolorita kao da je vizuelno trasiralo arhaični crno-bijeli svijet u kojemu može egzistirati samo dobro ili zlo, bez prelaznih nijansi.“

Najavljivan kao „epska priča o hladnoj vikinškoj osveti“, Eggersov treći dugometražni igrani film The Northman (Sjevernjak, 2022) upravo je svojevrsni otklon ka Shakespearu i njegovom najpoznatijem djelu – “Hamletu“. Usto, likovi govore arhaičnim engleskim jezikom; okosnica je ubistvo vikinškog kralja Aurvandila War-Ravena (Ethan Hawke), koje počini njegov brat Fyölnir (Claes Bang), dok mladi princ Amleth (Oscar Novak), izbjegne smrt i otisne se na more da bi se godinama kasnije, kao odrastao muškarac (Alexander Skarsgård) našao u prilici vratiti se na Island, zemlju u kojoj je rođen, da bi osvetio oca i spasio majku Gudrún (Nicole Kidman).

„Osveta je jelo koje se servira hladno“, rečenica je koja se pripisuje francuskom književniku Josephu Mariejeu Eugèneu Sueu, a tako savršeno pristaje uz opis Eggersovog uratka, te je tako i izvodi Skarsgårdov (H)Amleth povinujući se predskazanjima slijepe čarobnice koju portretira u nekoliko sekundi na platnu prisutna pjevačica Björk. Povratnici u Eggersovom glumačkom ansamblu novog filma su još i Anya Taylor-Joy (The Witch) kao Olga, ljubavni interes Skarsgårdovog Amletha, i Willem Dafoe (The Lighthouse) kao dvorska luda Heimir.

Scenarij Sjevernjaka potpisuju Eggers i iskusni islandski književnik Syón, koscenarista scenarija u Cannesu nagrađenog filma Lamb (Janje, 2021). U rukopisu prenesenom u pokretne slike osjeti se znatna i dostatna doza dobre brutalnosti, ona koja se na takav epsko-lirski način rijetko viđa u filmovima. Prisustvovati projekciji prevashodno u hramu sedme umjetnosti, Sjevernjaka čini jedinstvenim i gotovo neponovljivim kino-doživljajem.