Piše: Sead Vegara
Celuloidne adaptacije književnog klasika "Tri mušketira" Alexandrea Dumasa nastajale u raznim periodima filmske hitorije su se nekad više, a nekad manje držale originalnog literarnog predloška. Dvije uspješnice crno-bijelog nijemog filma su bile francuska verzija iz 1921. godine, reditelja Henria Diamanta Bergera, i američka, također iz 1921, sa tada vodećim holivudskim glumcem Douglasom Fairbanksom. U verziji rađenoj u Tehnicoloru iz 1948. sa Lanom Turner, Angelom Lansbury i Vincentom Priceom jedan od dva najpopularnija plesača toga vremena Gene Kelly (drugi je naravno Fred Astaire) glumio je D'Artagnana. Koliko je opširan Dumasov roman (preko 600 stranica) tako je i francuski reditelj Bernard Borderie odlučio da ne izostavi ništa i 1961. snimio film iz dva dijela raskošno produciran, sa sjajnom scenogrfijom i kostimima, i sniman na autentičnim (?) lokacijama. Vjerovatno najbolja verzija je ona Richarda Lestera iz 1973. također podijeljena na dva dijela Tri mušketira: Kraljičini dijamanti i Četiri mušketira: Miladyna osveta čiju su glumačku postavu činile tadašnje filmske zvijezde: Charlton Heston kao kardinal Richelieu, Christopher Lee kao Rochefort, Faye Dunaway –Milady, Raquel Walch –Constanca, Oliver Reed –Athos i Michael York kao D'Artagnan. Disneyeva verzija iz 1993. koju je režirao Stephen Herek baš i nije vjerna adaptacija knjige, više pojednostavljena i izmijenjena da bi se mogla prodati tadašnjoj mladeži. Za glavne glumce je imala Charliea Sheena, Kiefera Sutherlanda, Olivera Platta i Chrisa O'Donnela kao mušketire, dok je Tim Curry bio i više nego odličan kardinal Richelieu, negativac za kojega jednostavno ne možete a da ne navijate.
Tri mušketira; režija: Paul W.S. Anderson; uloge: Christoph Waltz, Milla Jovovich, Ray Stevenson, Luke Evans, Logan Lerman; 2011.
IMDb rejting: 5.8/10
Rotten Tomatoes rejting: 24%
Reditelj Paul W.S. Anderson (serijal filmova Resident Evil nastao po popularnoj video-igri) je na osnovu scenarija Alexa Litvaka i Andrewa Davisa, koji su imali dosta slobodniji pristup adaptaciji Dumasovog djela, uspio snimiti besmislenu akcionu avanturu. U tom slobodnijem pristupu adaptacije scenaristi su promijenili uloge nekih likova u odnosu na knjigu kao i njihove karaktere, a o priči da i ne govorimo. Riječ je o bukvalnom uništavanju literarnog predloška, tolikom da se Dumas okretao u grobu. Ukratko, sve počinje kada mladi D'Artagnan (Logan Lerman) dolazi u Pariz da bi se priključio kraljevim mušketrima od kojih su ostali samo još Athos (Mathew Macfadyen), Porthos (Ray Stevenson) i Aramis (Luke Evans), dok kardinal Richelieu (Christoph Waltz) sprema zavjeru protiv kralja u čemu mu pomaže Milady de Winter (Milla Jovovich). Sve ostalo... totalni raspad sistema. Dumasov roman govori o političkim i ljubavnim spletkama koje su se u to viteško i galantno doba (radnja se odvija u Francuskoj u 17. stoljeću) tako dobro ispreplitale, a što scenaristi nikako nisu znali da iskoriste.
Kao i svaka visokobudžetna produkcija i Tri mušketira nisu mogli proći bez referenci na popularne filmove. Te reference ma koliko se apsurdne i smiješne činile, u tri slučaja su dobro izvedene. Bolji poznavaoci filmova će uočiti referencu na Spielbergov prvi film o pustolovinama profesora Henrya Jonesa Jr. Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark u sceni sa samog početka. Prekopiran je i famozni stant Toma Cruisea iz serije filmova Mission: Impossible, a odmah nakon njega slijedi i scena preuzeta iz filma Entrapment. Ono što ni u kojem slučaju nije uspjelo jeste scena –omaž spaghetti westernu Sergia Leonea A Fistful of Dollars– u kojoj se D'Artagnan obraća zlikovcima na način Clinta Eastwooda („Uvrijedili ste moju mulu“).
Premostiti vječitu provaliju između kreativnog pisanja i komercijalne ekranizacije u historiji kinematografije je pošlo za rukom samo rijetkima. Francis Ford Coppola i Mario Puzo su sa Kumom dokazali da je moguće od odlične knjige napisati kvalitetan scenarij i snimiti jedan od najboljih filmova svih vremena. Dvojica scenarista filma Tri mušketira su računala na sve veći i veći odliv publike iz kina te su umjesto da se drže romantičarske verzije sa mačevalačkim dvobojima i hrabrim mušketrima odlučili da koncentrišu radnju na akcionim scenama u kojima se puca iz raznih topova i negativcima koji su u prvom planu. Ne samo da nisu premostili tu provaliju, već su se skotrljali u nju pri prvom koraku.
