Piše: Lejla Panjeta
U protekloj godini oprostili smo se od značajnih imena Hollywooda, koji su svojim talentom i radom ostavili trajni pečat na filmsku industriju zabave, te na glumačku umjetnost. Na velikom platnu nećemo više gledati nove radove Robina Williamsa, Shirley Temple i Lauren Bacall.
Robin Williams – najsjajnija zvijezda galaksije komedija
Teško je zamisliti svjetsku glumačku scenu bez komičara kakav je Robin Williams. U avgustu 2014. oprostili smo se od jednog on najboljih komičara svih vremena. U 63. godini svoj život svjesno je okončao čovjek koji je donio toliko radosti milionima gledalaca širom zemaljske kugle. Njegovo ime je postalo najpretraživaniji upit na Googlu. Predsjednik SAD-a u svojoj izjavi povodom njegove smrti okarakterisao ga je kao vanzemaljca koji je ušao u sve pore ljudskog bića, shvativši ljudski duh u potpunosti. Mnogobrojni komemorativni skupovi i pomeni na svim medijskim i filmskim svečanostima prikazali su ga kao najsjajniju zvijezdu u galaksiji komedije. U preko 100 uloga u svojoj dugogodišnjoj karijeri, koju je započeo kao stand-up komičar i TV zvijezda, uspio je da izgradi sopstveni stil slobodne komedije, koju su mnogi pokušali imitirati, te je ostavio ogroman uticaj na svoje kolege u u ovom žanru. Njegov talenat i kreativnost bili su jedinstveni na način kojim je nemoguće ostaviti samo presliku svog rada, već pozitivno utjecati na razvoj stila i virtuoznosti glumačke ekspresije i imaginacije.
Nasmijavao je tolike mase ljudi, a sam je dugo godina bio u teškoj depresiji. Iako kontradiktorno zvuči, sjetimo se da je smijeh jedan od represivnih odbrambenih mehanizama psihe. Dotjerati ga do savršenstva, a ne uspjeti riješiti ono što se krije iza svjetla pozornice u psihičkom životu čovjeka, jeste tragedija koja je pogodila cijeli svijet.
Borbu je dugo vodio. I javno. Svoje probleme Robin Williams nije krio od svojih obožavatelja i medija. Odriče se alkohola i rješava ovisnosti o kokainu nakon smrti prijatelja Johna Belushija. Alkoholizmu će se nešto kasnije vratiti zbog problema sa depresijom. Mučila ga je percepcija starosti u njegovoj profesiji i neprihvatanje procesa fizičkog mjenjanja u Hollywoodu, gdje je imerativ posla obavaljati kojekakve hirurške zahvate i iscrpljujuće dijete da bi se ostalo „vječno mlad“. Njegova supruga izjavila je da je neporsredno pred samoubistvo bio potpuno trijezan, te da mu je dijagnosticirana parkinsonova bolest, što još nije bio spreman podijeliti sa javnošću. Autopsijom je utvrdjeno da je ova bolest pogrešno dijagnosticirana, te da se radio o demenciji u kombinaciji sa depresijom sa kojom se dugo godina borio. U svom domu u Paradise Cayu u Kaliforniji, 11. augusta Robin Williams je izvršio samoubistvo vješanjem.
Svjetska kinematografija će ga pamtiti po brilijantnim ulogama u filmovima Good Morning Vietnam iz 1987. godine i prvoj nominaciji za Oscara, Društvo mrtvih pjesnika, u režiji Petera Weira iz 1989. godine, Birdcage u kome je na izvanredan način predstavio homoseksualnog roditelja, lječniku bez diplome Patch Adams iz 1998. godine, te glasu kojim je oživio Duha iz lampe u Aladdinu 1992. godine, što se do danas smatra jednom od najboljih glasovnih interpretacija animiranog lika. Brilijantna izvedba ženskog lika dadilje Mrs. Doubtfire iz 1993. udarila je trajni žig njegovom glumačkom stilu koji se prepoznaje po jedinstvenoj imitaciji, glasovnoj virtuoznosti i impovizaciji dijaloga toka svijesti sa komičnim referencama na kulturu i parodiranjem imitacija. U 1997. primio je Oscara za najbolju sporednu ulogu u filmu Good Will Hunting. Negativca je izvrsno portretirao u Insomniji 2002. Glumio je na Broadwayu, u sopstvenim monološkim predstavama, te u off-braodwayskoj produkciji Čekajući Godoa sa Steveom Martinom. U njegovom portfoliju nalaze se dvije Emmy nagrade, četiri Zlatna globusa i pet Grammy nagrada. Njegovu posljednju ulogu možemo vidjeti u trećem dijelu filma Night at the Museum, premijerno prikazanog u decembru 2014.
Shirely Temple – čudo od djeteta
Posljednje zbogom u protekloj godini rekli smo još jednoj glumačkoj zvijezdi, koja je umrla u 85. godini u Kaliforniji. Shirley Temple, američka televizijska i filmska glumica, pjevačica i plasačica ušla je u svijet showbussinesa i reklama sa samo četiri godine. Glumila je u mnogim filmovima, a najviše ćemo je pamtiti po ulozi Hajdi iz tridesetih godina prošlog vijeka. U tom periodu je četiri godine za redom bila na samom vrhu ljestvice najprofitabilijih filmova u Hollywoodu. U 22. godini povukla se iz glumačkog svijeta, da bi se povremeno pojavljivala u sporednim ili cameo ulogama u šezdesetim. Bila je članica mnogobrojnih upravnih odbora korporacija i organizacija uključujući i Walt Disney Company, te National Wildlife Federation. Okušala se u politici i bila ambasadorica SAD-a u Gani i Čehoslovačkoj, te Šefica protokola SAD-a. Nalazi se na 18. mjestu najvećih filmskih legendi svih vremena Američkog filmskog instituta.
Lauren Bacall – legenda Zlatnog doba Hollywooda
U 89. godini umrla je Lauren Bacall. Oprostili smo se od legende Hollywooda, koja je markantno obilježila jednu stilsku i žarnovsku eru u svjetskoj kinematografiji. Zlatno doba studijskih produkcija 50-tih godina pamtićemo po izvrsnom glumačkom paru, Lauren Bacall i Humphrey Bogart, supružnicima u privatnom životu. Odrastajući u New Yorku i završivši dramsku akademiju, glumica je pored off-Broadwaya radila kao model za najpoznatije američke magazine. Jednom prilikom listajući Harpers Bazaar, supruga reditelja Howarda Hawksa ugledala je njenu fotografiju i predložila je za audiciju u filmu Imati i nemati, prema romanu Ernesta Hemingwaya. Glavnu mušku ulogu tumačio je iskusni Humphrey Bogart. Od tada Bogie-Bacall partnerstvo urodilo je nekim od najznačajnijih film noir ostvarenja. U How to Marry a Millionare iz 1953. glumi sa Marilyn Monroe i Betty Grable. Komediji će se vratiti sa Jackom Lemmonom 1996. godine u My Fellow Americans. U filmu The Shootist 1976. godine glumi sa Johnom Waynom. Praveći pauze izmedju teatarskih i filmskih uloga vraća se na veliko platno sa filmom Ubistvo u Orijent ekspresu, sa oskarovkom Ingrid Bergman. Aktivna u politici, kao demokrata i liberal, do posljednjih dana na daskama koje život znače i posuđivanju glasa u sinhronizovanju stranih filmova, Lauren Bacall je dobitnica mnogobrojnih nagrada na svjetskim festivalima, uključujući i BAFTA, Zlatni globus i berlinskog medvjeda. Počasnu nagradu za centralno mjesto u Zlatnom dobu Hollywooda dobila je od Američke filmske akademije 2009. godine.
Lauren Bacall, Shirley Temple i Robin Williams ostavili su u nasljeđe ne samo bravurozne glumačke uloge i utjecaj na stilove i žanrove u filmskoj umjetnosti i historijski značajna obilježja u industriji zabave, već i kulturološki pečat na cjelokupnu umjetnost pokretnih slika. Njihovim radovima vraćaćemo se sa velikim poštovanjem prema glumačkoj profesiji.
Objavljeno u Urban magazinu
Lejla Panjeta je vanredni profesor iz oblasti filmskih studija, vizuelnih komunikacija i ideologije na Fakultetu umjetnosti i društvenih nauka Internacionalnog univerziteta u Sarajevu. Diplomirala je multimedijalnu režiju i žurnalistiku, magistrirala komunikologiju i doktorirala filmsku propagandu iz oblasti komunikacijskih nauka.
