Piše: Duško Dimitrovski
Ovogodišnji praznik svjetskih majstora filmske fotografije potvrdio je afirmaciju makedonskog grada Bitolja kao domaćina jedne od samo tri smotre sedme umjetnosti ovakvog karaktera.
Već gotovo pola vijeka, makedonski grad Bitolj u prvim jesenjim danima postaje mjesto u kome se odaje počast snimateljima za njihov veliki stvaralački doprinos filmskoj umjetnosti. Naime, ovaj jedan od samo tri svjetska festivala te vrste, Festival filmske kamere u Bitolju, posvećen je prvim snimateljima, pionirima filma na Balkanu, žiteljima Bitolja, braći Miltonu i Janakiju Manaki, čije ime i nosi.
Ovogodišnji festival protekao je u znaku jubileja – četrdeset i pet godina postojanja. U Bitolju su brojni najafirmisaniji svjetski snimatelji, tokom njegovog postojanja, prikazali filmove u kojima su bili autori fotografije, a najbolji među njima dobili su zaslužena priznanja: zlatne, srebrene i bronzane “Kamere 300“, titulirane po nazivu kamere kojom su braća Manaki snimali svoje prve kratke dokumentarne filmove.
Njima u čast, a po ugledu na Hollywood u glavnoj bitoljskoj ulici na tlu su pod motom "Put slavnih" iscrtane zvijezde sa imenima vrhunskih svjetskih snimatelja: Pitera Bizua, Robija Milera, Džona Selija, Rodžera Dikinsa, Krisa Mengesa, Kristijana Bergera, Valtera Kravalja, Dantea Spinotija, Entonija Doda Mentela, Eda Lahmana, Ricarda Lenzevskog, Hozea Luisa Alkanja, Bilija Vilijamsa, Svena Nikvista i Brune Dalbonela.
Jedna šestina među njima je i lično prisustvovala svečanosti upriličenoj povodom tog upisivanja. Bruno Dalbonel, jedan od njih, dobio je i specijalnu „Zlatnu kameru“ za životno djelo, kojom se svake godine premira po jedan od najznačajnijih svjetskih filmskih snimatelja. Najveće festivalsko priznanje u ovogodišnjoj dosta dobroj selekciji, „Zlatna kamera 300“, pripalo je Juditi Kaufman za snimanje filma Nastavnička kancelarija reditelja Ilkera Cataka. Riječ je o filmu u kome fotografija na klasičan, ali dosta efikasan način, potcrtava osnovnu radnju.
Među vrijedna ostvarenja, s evidentno dobrim kamermanskim doprinosom, treba uvrstiti još i filmove Zona interesa snimatelja Lukasa Zala i reditelja Džonatana Glejzera, Crni pas snimatelja Veize Gaoa i reditelja Guana Hua, All We Imagine as Light snimatelja Ranabira Dasa i reditelja Payala Kapadia iz Indije, Al We Imagine as Light snimatelja Ranabira Dasa i reditelja Payala Kapadia iz Indije, te Ubij gi prvo decata snimatelja Vladimira Samoilovskog i reditelja Dimitra Orovcaneca iz Makedonije. Osim glavnog takmičarskog programa, upriličene su i specijalne selekcije: “Evropski Lo Cap filmovi“, “Selekcija dokumentarnih filmova“, “Adriatic Audience Award“, kao i “Selekcija studentskih filmova“.
Treba spomenuti da je Festival svečano otvoren filmom Parthenope snimateljice Darije D'Antonio, koji je režirao jedan od najboljih savremenih italijanskih reditelja Paolo Sorentino (La grande Belleza). Kao zapažena popratna manifestacija 42. festivala filmske kamere “Braća Manaki“, održanog od 21. do 27. septembra, može se istaći i sekcija masterclassa, koju su prezentovali uvaženi gosti, internacionalno afirmisani snimatelji, s polaznicima studentima filmskih akademija.
