Piše: Duško Dimitrovski
Do sada višestruko nagrađivani film Čuvari formule Dragana Bjelogrlića, koji je uspješnu međunarodnu premijeru imao na prošlogodišnjem Sarajevo Film Festivalu, proglašen je najboljim filmom u cjelini među prikazanim na završenom 12. festivalu mediteranskog i evropskog filma u Trebinju.
Žiri je zaista donio dobru odluku kada je najvećim priznanjem „Trebinje 2024“ nagradio djelo podjednako uspješnog glumca i reditelja Bjelogrlića, koje na jako iscelizirani, a vizuelno ekspresivan način govori o jednom od najmisterioznijih događanja u nekadašnjoj Jugoslaviji, koji se zbio u Vinči, odnosno njenom naučno-istraživačkom centru, a vezan je uz eksperimentalne projekte visokog rizika.
Film Služba dobitnik je „Velike povelje Leotara“ kao najbolje evropsko ostvarenje. Ovo visoko priznanje svečano je uručeno Andreju Sepetovskom, reditelju, scenaristi i producentu pomenutog nagrađenog ostvarenja za, kako je to naglašeno, “dobro ukomponovanu filmsku priču, čija struktura u sebi objedinjava najbolja autorska iskustva istočne i zapadne evromediteranske kulture“.
U kategoriji kratkometražnih filmova, „Velika povelja Leotara“ pripala je Aleksandri Lazarevskoj za film Stellar, u kome je koncizno i efektno eksplicirana priča u prostorno sažetoj formi, koju pruža kratkometražni igrani film.
Kad je riječ o uspješnim glumačkim ostvarenjima u filmovima prikazanim na Festivalu, žiri je odlučio da tu priznanje dodijeli Senadu Bašiću za glumački minuciozno dočaran lik gastarbajtera s Balkana na čijim se leđima lome izazovi moderne Evrope, ostvaren u filmu Bosanski lonac Pave Marinkovića.
„Velika povelja Leotara“ dodijeljena je Toniju Naumovskom za izuzetnu minimalističku i emotivno snažnu interpretaciju kompleksnog lika Vladimira u filmu Lena i Vladimir Igora Aleksova. Snimatelju ovog filma Dušanu Kardelevskom pripala je „Velika povelja Leotara“ za, kako se to ističe u obrazloženju nagrade, „vizuelno i koloristički raskošnu fotografiju“ te moderne filmske bajke.
Osim dosta raznolikog filmskog programa, 12. festival mediteranskog i evropskog filma, održan od 28. jula do 2. augusta u Trebinju, imao je i više efektnih popratnih manifestacija, među kojima su se posebno istakle prezentacije knjiga iz oblasti sedme umjetnosti. Tu posebno treba izdvojiti knjigu posvećenu filmskoj kritici i kritičarima iz Beograda pod nazivom Poseban kadar, koju je realizovala grupa autora, a u Trebinju ju je predstavila urednica tog izdanja Jelica Stanojčić, kao i knjigu Partizanski vestern Žike Mitrovića o jednom od najuspješnijih reditelja akcionih filmova u nekadašnjoj Jugoslaviji, odnosno autoru, između ostalih, nezaboravnih ostvarenja Užička republika, Solunski atentatori, Marš na Drinu te filmske trilogije o Kapetanu Lešiju. Knjigu o Žiki Mitroviću predstavio je njen autor Nedeljko Kovačić. Također je u Narodnoj biblioteci Trebinja upriličena i promocija knjiga U potrazi za Riberom i Čuvari ključa – nove avanture Dušana Armenskog.
Za najmlađe ljubitelje sedme umjetnosti prikazan je ruski dugometražni animirani film Priča o čarobnom maču Andreja Kolpina. I tako su, kako to i moto Festivala apostrofira, gledaoci protekle sedmice bili „osunčani filmom“ u jednom od najljepših manjih mediteranskih gradova, kakvo je Trebinje.
